Spadki / Odrzucenie spadku w imieniu dziecka
Czasami zdarza się, że spadkobierca nie chcąc odziedziczyć długów decyduje się na odrzucenie spadku. Warto zatem wiedzieć, że jeżeli spadkobierca odrzuca spadek, to do dziedziczenia powołane są jego dzieci, które w terminie 6 miesięcy również powinny złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku, jeżeli natomiast dziecko jest niepełnoletnie, to oświadczenie o dorzuceniu spadku muszą złożyć w jego imieniu rodzice.
Jaki jest skutek niezłożenia przez rodzica oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka?
Wówczas dziecko odziedziczy spadek z tzw. "dobrodziejstwem inwentarza", tzn. jego odpowiedzialność za długi spadkowe będzie ograniczona kwotowo do wartości spadku ujętego w spisie inwentarza. Sporządzanie spisu inwentarza wiąże się jednak z dodatkowymi kosztami (spis inwentarza jest sporządzany przez komornika sądowego) i generalnie nie jest korzystne, jeżeli w skład spadku wchodzą same długi.
Czy rodzic może samodzielnie zadecydować o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka?
Nie – każdorazowo zgodę na odrzucenie spadku w imieniu dziecka musi wyrazić sąd opiekuńczy. Zgodnie z przepisami art. 101 k.r.o., rodzice zobowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Zgodnie z par. 3 powołanego przepisu rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Zezwolenia w takich wypadkach udziela sąd na wniosek, który może być złożony przez każde z rodziców.
Jaki Sąd jest właściwy do wyrażenia zgody na odrzucenie spadku w imieniu dziecka?
Właściwym do udzielenia zgody jest Sąd Rejonowy (Wydział Rodzinny i Nieletnich), właściwy dla miejsca zamieszkania dziecka.
Czy Sąd może odmówić zgody na odrzucenie spadku w imieniu dziecka?
Tak – sąd każdorazowo bada czy czynność, która ma być wykonana w imieniu dziecka jest zgodna z szeroko rozumianym dobrem dziecka, na przykład czy nie będzie prowadzić do zubożenia jego majątku – taka sytuacja może mieć miejsce w szczególności wówczas gdy oprócz długów w skład spadku wchodzić będzie również majątek, którego wartość przekraczać będzie wysokość zadłużenia.
Ile kosztuje złożenie wniosku o zgodę sądu na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka?
Opłata sądowa od wniosku wynosi 40 zł – należy ją uiścić znakami opłaty sądowej, albo na rachunek bankowy właściwego sądu składając wniosek.
W jakim terminie należy złożyć wniosek o zgodę na odrzucenie spadku w imieniu dziecka?
Wniosek należy złożyć w terminie 6 miesięcy od daty, w której sami odrzuciliśmy spadek.
Postępowanie sądowe, długo trwa. Czy istnieje ryzyko, że zanim się zakończy, minie termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku?
Nie – jak długo bowiem trwa postępowanie o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego, tak długo termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu ulega zawieszeniu – w kwestii tej wypowiadał się m. in. Sąd Najwyższy w jednym ze swoich postanowień.
Gdzie najlepiej złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka?
Oświadczenie to można złożyć zarówno przed sądem spadku, jak i przed notariuszem, chociaż w praktyce złożenie oświadczenia przed notariuszem będzie prostsze i szybsze (będziemy musili oczywiście dysponować odpisem prawomocnego postanowienia o zgodzie sądu na odrzucenie spadku w imieniu dziecka).